אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
222160 ערך מספר
| inchir v. | מילא, גדש; פיטם, הלעיט | 
| inchir a uno | לתת מידע למישהו כדי שיוכל לנצלו | 
| inchir asta el bodre | לגדוש, למלא עדהסוף; הגיע לשיא | 
| inchir de burakitos o de manchikas | לנקב (או להכתים) ככברה | 
| inchir defyel | להתמלא מרירות | 
| inchir el ojo | להפתיע, להתמיה; לתת בגודש כדי לספק מישהו | 
| inchir el papo | לאכול לשובע | 
| inchir el rabush (t.) | להכנס לחובות אצל החנווני; להפריז בהתנהגות | 
| inchir la kavesa | להסביר | 
| inchir la tripa | למלא את הבטן, לזלול | 
| inchir las bragas | לעשות במכנסיים | 
| inchir los meoyos | להורות, ללמד | 
| inchir tefter (t.) | למכור הרבה באשראי | 
| no inche pará(t.) | אינו שווה הרבה | 
| no le inche | לא מעניין אותו, לא מושךאת ליבו | 
| inchir agua | לשאוב מים (מהבור/מהבאר) | 
| onde inchites? | השתכרת! אתה שיכור! | 
| inchir la mezura | לגדוש, לעבור על המידה | 
| inchir la meza | להביא הרבה ילדים לעולם; להזמין לשולחנו אורחים רבים | 
| enchir | 
פתגמים
| Asenta kuliko - incha fuziko | 
| Inche kuvos vazia a la mar | 
| Ya enchites la mezuza de todos pekados | 
| Icho el oju al saku | 
| Ken tiene el ojo vazio, nunka el papo no inche | 
| Si las tripas non puede inchir ke vale tefila sin hayir | 
| Ninguno no inche la oya de otros | 
שירה קלאסית ודרמה
| inchirlo de pazmo i de esperansa. (Gaon, Poezias) | 
| Su biblia inche atodos idea (Gaon, Poezias) | 
| Roivan, inchian el aire de vosiferasion, (Papo, Navot) | 
| ke este par reinante, para inchir su trezoro, (Papo, Navot) | 
| i los enchia kon vino un moso, ke iya-venia. (Odisea) | 
| i mosos fina los bodres inchian djarros kon bevienda. (Odisea) | 
| Siendo save ke yo vine a inchir agua i ke ainda no retorni? (Rinio, 1906) | 
קופלאס
| las inchia kon kezo i guvevos sin manziya i sin miedo. (Gizados de berendjena, siglo 18) | 
| Devemos azer djunbúsh en estos dos días, sovre inchir el rabúsh ande los Nahmías; (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19) | 
ספרות תורנית
| las matsot deven ser echas kon aguas ke se incheron doche oras antes i ke estuvieron repozando en atkuendos tapados (El gid, Istanbul 1967) | 
| la  | 
| ansi las piedras del mizbeah tenian de ser muy lizas i  | 
| en la otra kamareta avia un pozo ke sus aguas eran muy dulses i  | 
| i lo  | 
תנ"ך, משנה ומדרש
| Non burakara ombre kashkara de guevo i inchirlaa de azeite i ponerlaa sovre boka de la kandela para ke sea gotean i aun ke eya de tiesto. (Mishna: Tefilat kol Pe 1874) | 
| i en maestria de piedras para inchir i en maestria de madero para ovrar en toda ovra (Biblia, Const. 1873) | 
| i lo inchi de espirito del Dio en saviduria i en entendimiento i en sensia i en toda ovra para enventar enventos para ovrar en oro i en plata i en alambre (Biblia, Const. 1873) | 
| Entonses la nuve kuvrio la tienda del plazo, i la onra de A' inchio el tavernakulo. ( Biblia, Const. 1873) | 
| I Moshe no podia entrar en la tienda del plazo, porke la nuve pozava sovre eya, i la onra de A' inchio el tavernakulo. ( Biblia, Const. 1873) | 
רומנים ועיתונות
| Kon mis manos tremblando le inchi el vazo i se lo espandi. (Luz de Israel, 1985) | 
| los maridos si komo eran muy kazeros prekuravan de inchir el dezvan (tavan) i la (kueva) podrum. (La mujer sefardí de Bosna, 1931) | 
| Eyos keren enrikeser esta tierra despovlada, plantarla, fraguarla , inchirla de arte, sensia, industria i rikeza (La Amerika 1910) | 
| una kontentez interiora inchia su alma (La sinyatura del kontrato, Yerushalayim 1907) | 
| Empesi a enchir kaji el rolo de madre a una edad onde las otras ninyas biven ainda de los Fishugos i de los bezos de sus madre (Mujer kriminala, Tel Aviv 1954) | 
| ma ke al kontrario, eyos tomen la defensia del fonksionario el kual esta  | 
| los prinsipales de estos organos son los pulmones o organos de respirasion ke  | 
| una kantidad del aire ke ordinariamente  |