מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

207160 ערך מספר

gritar v.

צעק, זעק, צרח, צווח, קרא בקול; רגז, קצף; גער, נזף

agritar v.

8560

פתגמים

Tanto grita el ladron asta ke se akaya el patron

Perro ke grita no modre

Le gusta al azno su gritar komo al bilbil su kantar

El perro grita grita, fine ke se kaya

שירה קלאסית ודרמה

gritan los uspedes i el vazo yeno, (Gaon, Poezias)

I una boz grito en el aire: ''Tembla malino! (Papo, Navot)

'Animales, yo so mas feros ke vozotros!'' griti (Papo, Navot)

Kuando penso ke yo esto kazado i ke tengo dos kriaturas, mi konsensia me grita: Kualo estas aziendo? (Rinio, 1906)

Por el otro lugar el korason me grita: Tu sos mansevo, la vida es la vida, (Rinio, 1906)

Apenas amanese, gritando Aufstehen, kon palos, kon rempushos - afín ke s'adjileen ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)

La gritan, la aharvan, a kada paso i paso, su nombre es agora el numero al braso. ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)

O Dio guadrame del ipokrita / komo akel animal ke non grita / ma kon kalmo mostra su maldad / en mudriendo kon ravia i krueldad (Rekolyo de Poezias Diversas, Tel Aviv 1931)

קופלאס

Gritad biva Gazi bey kon su kompania / fondaron la libertad i la alforia / toda la Turkia se izo ermandad / tambien igualidad / kon turkos i kristianos / semos komo ermanos (La Amerika, 1911)

Los klubes i sosietas siempre van pujando / mansevos de la nasion se van abonando / todos van gritando / kon grande ahadut / adelantre joventud / penar por el progreso / siempre sin intereso (La Amerika, 1911)

Ya tomaron el ferman muy bien arreglado / kon grande difikultad ya fue eskapado / kon grande kudiado / mos devemos levantar / i a una boz gritar / biva los ke penaron / al puevlo kontentaron (La Amerika, 1911)

ספרות תורנית

i devian de malsinarlo a su padre ke el lo dotrinara i lo gritara (Meam Loez Bereshit)

si avlara el ombre alguna palavra sera gritado i harvado, (Meam Loez Bereshit)

I si es ke alguno lo grita al prove asegun uzan la djente (Meam Loez Bereshit)

kuando estan asentados en alguna fiesta si ven entrar algun prove lo gritan i lo echan (Meam Loez Bereshit)

no estar apuntando kon su mujer a gritarla i pelear kon eya por kual ker yero ke aze, (Meam Loez Bereshit)

I gritan mitoh de su tsaar (Shevet musar, Const. 1740)

רומנים ועיתונות

ke, alegando no konoser este viejo avlar, nos gritavan; ''No estamos entendiendo!. (La boz de Turkiye, 1948)

el uno mizmo se metio a gritar alegremente. (Banyos de sangre, 1912)

Deshame, deshame, griti i me dezbati entre sus brasos, deshame i sal de aki envista, mas nunka ke no te aserkes de esta kaza. Nunka! (Luz de Israel, 1985)

Afuera, en la kaleja, al sonido de la kampana tambien, un fuerte ruido se izo i asta adientro mizmo de la kamara onde estavamos, nozotros oyimos el puevlo gritar (El muerto ke esta bivo, 1912)

Ijos, ermanos! les grito el doktor kon la mas grande alegria en entrando. Pavlo meneo el ojo siedro; el ojo siedro se esta avriendo i serrando. La operasion va reushir sin falta. (El muerto ke esta bivo, 1912)

En aferrandosen de gritar i akuzar al inglez por ser elevo o profesor del nazismo, (La Boz de Yerushalayim, 1954)

Eya era ovligada de gritarle i dezirle haragan, i muncho visiozo (Hamal Izidor, Istanbul 1930)

el shastre dio dos fuertes punyos sovre la kavesa del portalero gritando i esklamando de ravia (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925)

arrufiando un poko de agua en la kara de la desdichada eya se desperto en gritando (El prove doktor, Const. 1904)

nalo ke ya viene! grito el doktor en mostrando un mansevo ke pasava enfrente la kaye (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

el viento, la tempesta gritava a deredor de la kaza, aziendo sonar i temblar los djames de las ventanas (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953)

Diavlo! grito el sodramente, si esto es verdad, guay, guay por eyos (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953)

Los deskonesidos, en viendo a Gul Bahar apresurarse para suvirse en su talika, se aserkaron en korriendo i antes ke tuviera el tiempo de gritar al ayudo (Gul Bahar, Tel Aviv 1953)

Oh! puede ser una enfamia, grito madmazel Shoen, tomando denuevo su boz dulse. (Nantes, Tel Aviv 1952)

la vieja gritava en esklamando ke era una barbaria, una desgrasia ke azia sakudir las karnes de frio i de tembla (Manon Lescaut, Yeru. 1906)