מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

203690 ערך מספר

goler v.

הריח, רחרח; חש; מישש דופק

goler a almiskle

לתת ריח טוב, להעלות ניחוח

goler chamushkado (t.)

להריח ריח חריכה ועשן; ''להריח''/לחוש סימני משבר כלכלי/משבר בחיי הנישואין וכו'

goler el kultuk (t.)

להתרווח בכורסה ולשקוע בשינה

goler la boka de uno

לרחרח/ להשיג מידע על כוונותיו הנסתרות של מישהו

no guele la riza!

אין זה ריח מלבב!

ni lo guele

זה מעל ליכולתו ואמצעיו

no lo guele ni el gato

"אפילו החתול אינו מרחרח בו" - כה גרוע ודוחה הדבר

goler un sekreto

לרחרח סימנים המעידים על סוד הצפון בדברים

gueler

208610

פתגמים

Lo ke guele, non fiede

Ken ti gueli, la naris li kai

Ken de mi gueli si intuzega

Verte de leshos, golerte amber

Lo de enfrente gole, lo de al lado fiede

De la kavesa guele el pishkado

ספרות תורנית

ke no se tome tsaar de goler guezmo negro. (Meam Loez Bereshit)

agora ke vengan unos ke ainda no golieron golor de hohma a asaventarse sovre eyos (Meshivat Nefesh II, Const. 1754)

i por siba ke en los lugares ke kamini vidi sortas de djente ke enpesaron a goler kual koza de hohma (Meshivat Nefesh II, Const. 1754)

תנ"ך, משנה ומדרש

I los aseladadores estavan kon eya en la kamara; i eya le disho: ¡los Pelishteos, sovre ti Shimshon! I el arranko las kuerdas, komo se arranka un ilo de estopa kuando guele el fuego. I su fuersa no fue konosida. (Biblia, Const. 1873)

רומנים ועיתונות

Ma su figura era yena de granos i de burakos, i uno ke se aserkaria bien alado de el goleria tambien una fedor terrivle. (Banyos de sangre, 1912)