אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
186330 ערך מספר
|
ferir v. |
פצע, חבל |
|
estar kon batires i ferires |
להתמלאכעס |
|
erir |
|
irir |
פתגמים
|
Muncho te kero fin ke te fiero |
שירה קלאסית ודרמה
|
Si mas siento esta avla vos harvo kon esta tavla. I yo kon este fierro la kavesa vo la fiero (8 dias antes de Pesah, 1909) |
|
Akel ke kon keshada de azno en las manos, firio sin apozarse un mil de sus ermanos; ('Ha-Elion: Shimshon, 2003) |
|
Se ferira el puerpo. Se kedara echada. Se fuyira del rango. Ensultara soldada. ('Ha-Elion: En Kampos, 2000) |
קופלאס
|
kon gran reveyada miran a djidió. Nosotros tenemos Dio: kastigar mos kere, a eyos los fíere. (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19) |
|
gam demandad a la mar por profeta del Dio, ke kon vara a eya la irio en doze kalejas la avrio (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) |
|
en la gerra entra i la espada lo fiere, le pasa un arkol azerado i lo buraka i lo arrodean ansias i lo arravdonan aguas furientes (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876) |
|
kan todo el mundo se izo charis / a eskidji Shim'on lo konto por pedris / les komio moneda de los Alfandaris / diziendo kuando |
|
ande via ombre de golor / metia su ojo kon grande folor / le alsava alila kon grande dolor / no desho givir ke no lo |
ספרות תורנית
|
I bolto Poros su kara para ver, i iriolo Aleksandros i lo mato, i enreino Aleksandros sovre toda su tierra. (Ben Gorion, 1743) |
|
I los ke fueron a kortar los irieron kon shotim i non veian ken los eria. (Ben Gorion, 1743) |
תנ"ך, משנה ומדרש
|
i malkerensia porne entre ti i entre la mujer i entre tu semen i entre de su semen el te erira kavesa i tu le eriras karkanyal (Biblia, Const. 1547) |
|
i lo irieron asta ke no desharon a ninguno de eyos ke remanesiera ni eskapara (Biblia, Const. 1873) |
|
I akontesio despues de la muerte de Shaul, kuando David torno de erir a los Amalekitas, ke David estuvo en Tsiklag dos dias. (Biblia, Const. 1873) |
|
I yamo David a uno de los mansevos, i disho: ayegate i matalo. I el lo irio, i murio. (Biblia, Const. 1873) |
|
I el espirito de A' paso sovre el, i desendio a Ashkelon, i |
|
I los |
|
I topo una keshada de azno freska, i estendio su mano, i la tomo, i |
|
Su mano tendio a la estaka, i su derecha al martiyo de travajadores; i majo a Sisera, machuko su kavesa; i |
רומנים ועיתונות
|
Los jandarmas a kavayo, espada desvainada en mano, ivan rondjando a la djente, desparziendola i mizmo firiendo a munchos. (El muerto ke esta bivo, 1912) |
|
esta demanda echa de parte el abogado al mizeravle matador, lo feria komo un golpe de rayo, su fizionomia se empesava a demudar (El prove doktor, Const. 1904) |