מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

172650 ערך מספר

espantar v.

הפחיד, הבעית, החריד, הבהיל

azer espantar

הפחיד

spantar

444510

פתגמים

El ke se espanta preguntar tanbien se espanta de dubdar

Ken kanta a su duenyo espanta o de visto o de ansia

El ke demanda perdonansa no se espanta de verguensa

Un plomo vazio espanta dos personas

De los rios fuertes no es d'espantar

Ni linda ke mata ni feya ke espanta

שירה קלאסית ודרמה

Te espantates no sientan arvoles de la olea, (Papo, Navot)

Si akel es un sharlatan, vos eres un prodestan: de pekado no vos espantash, a vuestra mujer gritash porke azen lo djusto kada una a su gusto. (8 dias antes de Pesah, 1909)

קופלאס

Ah, senyor padre presiado, en buen lugar es mi estado, me espanto no sea akosado del yetser de la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

Yulles tiros i dinamit van todos arrojando / mizmo a los mas babayit ya los van matando / sin piadad van degoyando / i inda no ay eskapar / aze muncho espantar / esta matansina / mirando ke es grande kyina (La Amerika, 1915)

ספרות תורנית

I aun ke la parasha de Bereshit paresera muy grande i espantara el ojo, (Meam Loez Bereshit)

i se apanyavan ayi todos I se enkorvavan I dizian a toda la djente ke es razon de servirla i espantar de dita estreya ke en su mano esta de azer bien o mal (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773)

fin ke mos izimos bezer de muestra vida lo tomimos i lo echimos al pozo para espantarlo (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

tambien mos disheron de espantarlo supito, puede ser ke aprovechara para esto (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

רומנים ועיתונות

I komo si el se espantaria ke sus palavras no fueran oidas por alguno, el miro de todas las partes i trokando de kamino el se fuyo presto. (Banyos de sangre, 1912)

Ah ! madre, me estas aziendo espantar. (Rolando i Eleonora, 1953)

Los ayudadores lo estavan esperando i todo estava pronto. (El muerto ke esta bivo, 1912)

Se espera ke los lavoradores saldran viktoriozos segun salieron kon la viktoria ultimamente aki en Nueva York en la terrivle greva de la mizma bransha, ke izieron espantar a todos los fabrikantes de esta bransha (La Amerika 1910)

la komida ke me davan les estava kavzando muncho gaste i se estavan espantando no les trushera ambrera (Guliver, Yerush. 1912)