מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

132540 ערך מספר

dos num.

שנים, שתים; שני, שתי

azer a uno de dos parás (t.)

לבייש, להשפיל מישהו

azer en dos

לחלק לשנים

azer la tres dos

להפסיד במקום להרוויח - נאמר באירוניה על חסר יכולת המתפאר ביכולתו

azerse en dos

להתאמץ מאוד להגיע למשהו

dos de bodas tres de tanyedores

לבזבז על הטפל יותר מאשר על העיקר

dos i dos azen kuatro!

עד כאן! מספיק ודי!

dos i vente

יש למהר וליהנות מן החיים

el i un azno/bovo/loko dos

שוטה - ''הוא והחמור צמד חמד''

estar en dos

להיות כפוף מאוד, שפוף, ''מקופל לשנים''

kada dos por tres

לעתים קרובות, תדיר

kortar en dos

לחלק דבר מה לשני חלקים זהים, לעשות פשרה

no dezir una por dos

לומר דברים כהווייתם בלי שום עיוות

no es ni una ni dos!

אין זו הפעם הראשונה ואף לא השניה שאתה נוהג כך!חדל מזה!

pagar dos presios por uno

לשלם כפול

doz

132990

פתגמים

Dos i dos azen kuatro

Dos pies en un sapato

Una mano lava la otra i las dos lavan la kara

Es un pedaso de karne kon dos ojos

Mi vezina me dezonoro una vez, i yo dos i tres

El otro anyo tinia un gameo, este anyo tengo dos

Ken fuye de un komercho paga dos

Mi marido ganador yeve tres, torna dos

Lus ijos de mis ijos, son dos vezes mis ijos

Mirame kon ojo, te mirare kon dos

Antis ki agas, pensalo dos vezis

El Dio no aharva kon dos manos

Dos kulos en una braga

La ermana de tu madre es dos vezes tu madre

El dizir i el azer son dos

Sekretos de dos, sekreto de Dio, sekreto de tres, sekreto de todos

Azer la una en dos

Ken a dos reyes sierve, a uno enganya

שירה קלאסית ודרמה

el sielo se razga i en dos se parte (Gaon, Poezias)

קופלאס

Oy la Evropa esta en dos divizada / i si la prima bomba es arrojada / komo unos lokos se meteran a gerrear / i sienes de miles de kavesas van a bolar (La Amerika. 1913)

ספרות תורנית

i el no save si no dos tres sedarim, (Meam Loez Bereshit)

Ainda non ay ninguna reaya, porke Eliau disho ke dos mil anyos son dias del mashiah (Shevet Yeuda, Viena 1859)

תנ"ך, משנה ומדרש

komo persegeria uno a mil, i dos arian fuir a diez mil, (Biblia, Const. 1873)

רומנים ועיתונות

Ande komen dos kriaturas komen tres (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)