אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
97500 ערך מספר
| demandar v. | שאל, ביקש, דרש, תבע, ביקש במפגיע | 
| a mi demándame | אני יודע על מה מדובר, התנסיתי בכך בעצמי | 
| de demandar no sale danyo | מלשאול לא נגרם נזק | 
| demandar del Dio | לבקש במישרין מאלוהים ולא מבני אדם | 
| demandar konsejo | להוועץ | 
| demandar piadad | לבקש רחמים | 
| demandar por uno | לשאול אודות מישהו | 
| el ke no save por demandar | ושאינו יודע לשאול | 
| me demanda el alma | אני משתוקק, מתחשק לי | 
| me lo demanda el Dio | מצפוני מחייב אותי | 
| no demandes ni preguntes | מוטב שלא תשאל, המצב אנוש | 
| pan no demanda | 'לחם אינו מבקש'', ''אין צורך להאכילו'' - הנח דבר זה, הוא אינו מפריע - | 
| ke demandas? | מה אתה מבקש? מה אתה מחפש? | 
| demandar ayudo | לבקש עזרה | 
| ke me demandas? | מה אתה רוצה מחיי? עזוב אותי בשקט! | 
| domandar | 
פתגמים
| Te espantas de demandar? Tienes miedo de estudiar | 
| Ke steiga en kaza, pan no demanda | 
| El ke demanda perdonansa no se espanta de verguensa | 
| Ken demanda poko es loko | 
| Ken demanda sedaka no se echa sin senar | 
| Fue demandado en la yeshiva de los sielos | 
| Demandando, demandando se va fin Estambul | 
| Akeya madre ke pario kulevros yine demando por eyos | 
| Kontentate di lo tuyo i no demandis nada di otr'uno | 
| Kome la uva i non demandes de ke parra es | 
| A papo ke keres, a boka ke demandas | 
| El ke no kere kos.huegrar demanda mucha ashugar | 
| Antes de komer, demanda si es kasher | 
| Ni peka ni demanda pardon | 
| El elevo demanda, el profesor aklara | 
| Antes de tener katilik kon tu amigo, demanda al Dio Santo ke este kontigo | 
| Un loko demanda lo ke siete savios no responden | 
שירה קלאסית ודרמה
| aken demandarla por espoza viene: (Gaon, Poezias) | 
| espiego si saves - mi alma demanda. (Gaon, Poezias) | 
| Grasias a Ester la reina ken favor de los djidios del rey demando (La segunda Ester, 1911) | 
| de noche kon el ombre, i mientres ke lo stava bezando i karesando i ke lo abrasava, kon boz ke seduizia le iva demandando: ('Ha-Elion: Shimshon, 2003) | 
קופלאס
| 'kero demandar perdon, ke de los dos no es ninguno; (Toledo, Koplas de Yosef) | 
| La mujer de Terah kedo prenyada, de en dia en dia le demandava: (El rey Nimrod) | 
| Les demando a sus mosos si algo vieron; estuvieron kayados i no respondieron. (Puertas de veluntad) | 
| Hushi mi ija Ester enpesa i demanda ke por ti kero meter todo a una vanda (Purim, De-Fes, sig. 18) | 
| Hasid fue a oras de tadre paseando por la kaye topo al ijo i a la madre les demando un poko de agua, ''ke kero bever'' Eliau (Koplas de Eliau, sig. 18) | 
| No demandas, no te prevas, no pensas mas, ela Hu (Donme, sig 18) | 
| bushkad de Horev, demandad de Sinay, ande se eskombro esklavo de A', el ke kito de Mitsrayim lehol 'hamonay (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
| gam demandad a la mar por profeta del Dio, ke kon vara a eya la irio en doze kalejas la avrio (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
| todo esto supo el pastor fiel, akojo i apanyo a todo Israel, de todos demando mehilá el (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
| Non es shaka, es miles ke seran degoyados / porke un ombre i su mujer uvo matados / todos estan furiozos i demandan pelea / el Dio ke aga a ke esto non sea (La Amerika. 1913) | 
| Luego 'Ester dos mosas tomo, delante Ahashverosh se paro, i en sus ojos el Dio la engrasio. Le Disho:  | 
|  Todos los senyores se arrodiyavan i se enkorvavan a 'Haman, i senyor sobre todos los senyores lo yaman, i el rey i los senyores a el aman, ke de kuanto  | 
| A' responde a los aniyim los estantes delantre de ti / komo proves ke  | 
ספרות תורנית
| kada dia les iva demandando kozas de sensia (Meam Loez Bereshit) | 
| I dize la Gemara ke le demandaron a un savio ke koza le kavzo de alargar sus dias. (Meam Loez Bereshit) | 
| I le demandavan en kuala yeshiva keria meldar akea noche. (Shivhe 'ha-Ari, 1911) | 
| I demando Aleksandros a los varones diziendo: de ke fuyen estas hayot i disheronle ke fuyen del fuego, (Ben Gorion, 1743) | 
| Disheron a el: ken sos tu? Disho a eyos: no demandesh, (Leket 'ha Zo'har, 1855) | 
| i si demanda muncho mas de su valuta a demenester ke lo tomen kon buenas i ke lo afalagen a ke lo de kon su valuta (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773) | 
| demandimos a los medikos si ay milizina para esto disheron ke no ay dinguna milizina para esto (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887) | 
| i yo demandi a un haham si savia las prevas komo el Sh.Yit. es uno, i disho ke abastava dezirselo su padre (Hovot 'ha-Levavot, Const. 1569) | 
| Denpues ke se bolto,  | 
| I mozotros en viendo esto mos espantimos i le  | 
| Izimos tefila i  | 
| el sinyor rav ke demande el meleh, el segundo de el rav ke  | 
תנ"ך, משנה ומדרש
| Demandar demando el varon por nozotros i por nuestro parentesko (Biblia, Const. 1873) | 
| Ni le demandes ake page en el momento ke prometio (Tefilat Imanuel, 1924) | 
| E commo salieron a tierra, conpraua cada uno vianda para comer, e dixoles el: que es lo que demandastes, que non tengo que vos dar; (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15) | 
| i demando a varones de su lugar por dezir: ado la aplazada? (Biblia, Const. 1547) | 
| i kijeron avlar uno kon otro komo sus uzansas ir demandando kierpiches i lodo i no se entendieron unos a los otros lo ke ae avlavan (P. R. Eliezer, 1876) | 
| meldamos kualmente demandaron los talmidim a ribi Nehunia ijo de Akana: kon loke alargastes dias? le disho a eyos: en mis dias non me onri kon dezonra de mis konpanyeros ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821) | 
| non digas: ke fue, ke los dias los primeros fueron mijores mas ke estos, porke non de sensia demandas por esto (Biblia, Viena 1841) | 
| El  | 
רומנים ועיתונות
| sin demandarle ken era eya, demando la permision de verla akuruto i de amar en eya la imajinasion de su ija muerta. (La dam o kamelia) | 
| El otel ke demandas es ayi abasho, en la punta de la kaleja, les respondio el ombre. Ma, kualo vas ir azer ayi? (Banyos de sangre, 1912) | 
| en viendo pasar una persona, eyos le demandaron por ke les indikara el kamino. (Banyos de sangre, 1912) | 
| Los lavoradores demandavan, por burlarsen, la idea de Leonidas sovre la fragua i este respondia alguna vez i no respondia munchas. (Leonidas el nadador, 1911) | 
| El avia demandado del governo el kuerpo del bandido; (El muerto ke esta bivo, 1912) | 
| Media durmida, entre esfuenyo y realidad, demando Sarina: I los gameyos Djoha, los gameyos onde estan? (Otniel Hodja, 2002) | 
| Demando pardon a las kriaturas por aver dedikado este livro a una persona mayor. (El Princhipiko, 2010) | 
| me va demandar la resivida ke su padre me avia dado en tomando la moneda [...] de ayi me pueden bien atakar, i si la polisia me avre una enkuesta yo me puedo apanyar apunto (El prove doktor, Const. 1904) | 
| le demandaron por eshemplo kuantas vezes la kuenta 356 se topa en la kuenta 4,568,894. sin pensar longo tiempo solamente en dando unas kuantas solansas el respondio 12831 mas 58 (El Tiempo, 1896) | 
| En estos momentos un joven riko se prezenta i  | 
| Alora, de ken se trata?  | 
| Eya iva kontinuar mas muncho tienpo ansi. Nantes no le  | 
| yami a mi lado al kapo de las guardias i le  |