מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

487170 ערך מספר

vestido m.

בגד, לבוש, מלבוש, חליפה; שמלה; מעיל לספר תורה

vestido del muadim (ebr.)/de shabat (ebr.)

בגדי שבת

vestido pronto

בגדי קונפקציה

el vestido le viene estrecho

הבגד צר עליו

vistido

490520

פתגמים

Yoran kuerpos por vestidos i vestidos por kuerpos

שירה קלאסית ודרמה

razgan su vestido - yorando bramando (Gaon, Poezias)

קופלאס

I esto es un vestido ke visten namoradas, mira vestir, ke esto es vestidos de amor. (Donme, sig 18)

Los kaveyos nos kortaron, deznudas nos desharon, los vestidos mos tomaron, al bloko 20 mos mandaron (En los kampos de la muerte, Violet i Sara Fintz, 1945)

Yeoshua muncho se atorvo, sus vestidos razgo i muncho se harvo, i los kaveos de su kavesa se los travo (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

los vestidos mas validos ke de keten son teshidos de Frankia son venidos, son kresidos de la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

yerrado esta el ke se kontiene kon los vestidos ke el tiene, pare mientes de ande viene ke todo sale de la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

pan de migo mos dio a komer / por vestido de kolor mos metio shomer / porke manko ke no mos metio semer / tal mamzer no vidi yo (manus. Teza, 1820)

ספרות תורנית

kada dia se mudava buenos vestidos uno mijor ke otro, (Meam Loez Bereshit)

los vestidos de la manyana no los vestia a medio dia, (Meam Loez Bereshit)

Komo oyeron los talmidim a las palavras del haham se alevantaron kon zerizut [esveltez] grande para vestirse vestidos limpios i azer tevila i trokaron sus panyos (Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)

Les disho el haham: ''Si era ansi, esto aze: trokavos los vestidos i aze tevila i tres dias no tokesh mujer, i kada uno apareje para el kamino komania, i djuremos de no tornar en kaza asta azer venir al Mashiah(Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)

i avia aire fuerte i le alevanto las aldas de el vistido i se vido el sako (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

un dia kaminando por la kaye i no se akavido de apretar bien sus vistidos ensima para ke no se le viera el sako (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

i les dio a kada uno un livro ke ayi esta aklarado las kozas ke aprovecha por el vestido i loke les danya (Pele Yoets I, Viena 1870)

les dio unos vestidos de reinado muy presiados ke kon eyos se arrefinan i arrelumbran ke paresen un pedaso de diamante i berlante (Pele Yoets I, Viena 1870)

תנ"ך, משנה ומדרש

I el ke komiere de su kalavrina, lavara sus vestidos i sera enkonado asta la tarde; (Biblia, Const. 1873)

i aras vestidos santos para Aaron tu ermano para onra i para ermozura (Biblia, Const. 1873)

I akontesio al terser dia ke, ek, vino un varon del real de kon Shaul, sus vestidos razgados, i tierra sovre su kavesa (Biblia, Const. 1873)

I travo David de sus vestidos, i los razgo; i lo mizmo izieron todos los varones ke estavan kon el. (Biblia, Const. 1873)

I el espirito de A' paso sovre el, i desendio a Ashkelon, i irio trenta varones de eyos, i tomo sus espojos, i dio las modas de vestidos a los ke avian deklarado el enigma. (Biblia, Const. 1873)

I Shimshon les disho: vos propondre agora un enigma; si deklarar me los deklararesh en los siete dias del konbite, i lo deskuvrieresh, yo vos dare trenta savanas, i trenta modas de vestidos. (Biblia, Const. 1873)

i apersuro i desvaino la espada ke tenia debasho de sus vestidos i se la puzo en la garganta de Yosef (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

i vieron las mujeres kada una su mano kortada chorreando de sangre, i ke la sangre korria en los vestidos (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

I anduvieron detras de eyos asta el Yarden; i ek, todo el kamino estava yeno de vestidos i atuendos ke los Arameos avian echado en su prisa.(Biblia, Const. 1873)

רומנים ועיתונות

el enverano vistida de vistidos muy semplishes. (La dam o kamelia)

I tu, Ektor, ke kolor de vestido tendras kuando te vas a vestir mosketario? Kolorado... (Banyos de sangre, 1912)

Parese ke los pajikos del rey tienen un ermozo vestido entero de oro (Banyos de sangre, 1912)

Ezito tambien sovre la kolor de su vistido. Ago provas siegas, ansi i de otra manera. Unas vezes sale bien i otras mal. (El Princhipiko, 2010)

kon un impo de yoros eya versava lagrimas sovre sus vestidos (El prove doktor, Const. 1904)

en sus manos tres gayinas bien yenas, de su figura i de su vistido, el dito ombre mostrava ser un kazalino (kioylu). (Hamal Izidor, Istanbul 1930)

Ayi le afloshan los kordones de su vestido, le azen respirar sales, la azen en fin revenir en si (Matador de kriaturas, Yerush. 1908)

si la gravitasion no guardava la atmosfera en buelta komo un vestido al derredor de la tierra el aire seria esparzido por su elastisidad por todo el espasio (La eskalera, Const. 1888)