מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

455670 ערך מספר

tefilá (ebr.) f.

תפילה, שחרית

dezir tefilá (ebr.)

להתפלל, להתפלל שחרית

embalar la tefilá (ebr.)

למלמל את התפילה במהירות ורשלנות

azer tefilá (ebr.) por uno/por una koza

לשאת תפילה ולעתור עבור מישהו/משהו

alevantarse a la primera tefilá (ebr.)

להשכים קום לתפילת ותיקין

a-a tefilá (ebr.)!

קריאת השמש לאנשים להשכים ולבוא לביהכ"נ לתפילת שחרית

tifilá (ebr.)

461230

פתגמים

Kon muncha tefila balda la gezira

Melda kon saviduria tu tefila i el Senyor Dio te mandara beraha

Si las tripas non puede inchir ke vale tefila sin hayir

קופלאס

I la teshuva i la tefila i la tsedaka (Untane Tokef)

Izo Avraam Avinu segun le enkomendo el Dio alto i enshalshado, izo tefila al kevayahol por Israel puevlo amado; este kuento no sea olvidado (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

piedre kudiado, salvador de Israel, resivi tu tefila esklavo fiel, yo abashare kon Mihael i Gavriel, ande ti Moshe (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

por kuenta izo tefilot kon bakasha, por no enterrarse en el midbar ke era busha, muncho dezeo de entrar laarets akedosha (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

zayin de Adar se apregono kon muncha bealá: serrad las puertas de los sielos i no resivas su tefila, ke ya se le fue la gedulá (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

Tefilot kale azer para ke kede esta gerra / ke nos izo bezer i mando a muchos a la tierra / ke se eskape esta gerra / i se aga la pas / por ke no se sufre mas / agora ke ayga repozo / i alegria i gozo (La Amerika, 1915)

tefila agan todo Israel / ke mos mande ya el goel / i mos frague bet el / 'havtaha tenemos enel Dio (manus. Teza, 1820)

tefilot i taanit a el Dio aremos / ke en sus dias buenos al mashiah veremos / i mos alegraremos / todo Israel / djuntos vos kon el goel / veremos alegria / en la djuderia (manus. Teza, 1820)

A' livros de bivos i muertos delantre de ti estan aviertos / en mersedes de muestros padres los primeros mozotros enfiuziados / se konponga muestras tefilot komo guezmo resivivle (A' oyi i me estremesi, Mahzor Rosh a-Shana, Sal. 1876)

ספרות תורנית

Para ke vayas a Yerushalayim a dezir tefila en akel bet ha-mikdash ke esta derrokado, (Meam Loez Bereshit)

no diras tefila en esta montanya bendicha ke no resivio ningun danyo del mabul? (Meam Loez Bereshit)

kuando ay algun tsaar en el mundo i azemos tefila al Sh.-Yit., (Meam Loez Bereshit)

Despues ke kumplio de dezir tefila le disho el rav 'ha-Ari a dito ombre: (Shivhe 'ha-Ari, 1911)

Meahar ke ya no saves ke ay eskrito en el i no te sierve, vendemelo i yo te dare a ti un livro de tefila (Shivhe 'ha-Ari, 1911)

i muncha djente deshan la de tefila en el kal (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877)

no puede komer ni bever antes ke diga tefila afilu salep o chay no puede bever otro ke kave davka (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877)

afilu se alevanto i no alkansa ala keila para dizir tefila be-tsibur kon todo esto no es lisensiado de dizir tefila en kaza (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

sienpre es de dizir tefila be-vet a-keneset i de meldar mala-mata kuanto media ora (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

yamo a sus ijos i los bendisho i les disho: kuanto vos topash vini ala kevura i yo are tefila por vozotros (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

I kon alma rebashada i esprito basho, i kon korason kevrado i majado, enpues ha-rav Zerahaya Halevi empeso una derasha , i disho sekretos altos, i eskapo la derasha kon tefila i bakasha (Shevet Yeuda, Viena 1859)

Izimos tefila i demandamos de el Dio a ke non mos entropeska muestra boka delantre de todos estos leones i kon muchedumbre de puevlo (Shevet Yeuda, Viena 1859)

ay de eyas ke su ovligo es en la boka komo meldar kriat shema i tefila i travajar en la Ley i tanyer shofar enel yovel i asemejante de estas mitsvot (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

רומנים ועיתונות

algunos administradores de keilot tomaran mezuras porke despues de tefilá no aiga pleitos (El Djugeton, 1922)