אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
407140 ערך מספר
|
riir v. |
צחק |
|
aze riir |
מעורר צחוק בהגזמתו |
|
de riir |
מצחיק, מגוחך, משעשע |
|
es de pishar de riir |
מצחיק מאוד |
|
es por riir |
זה רק בצחוק |
|
le rie la kara |
רואים בפניו שהוא מרוצה |
|
pisharse de riir |
להשתין מרוב צחוק |
|
riendo riendo |
לעשות משהו ברצון, בחיוך על הפנים |
|
riir a la bovedad |
לצחוק בלי סיבה |
|
ya rió tesabeá (ebr.) |
סוף סוף חייך האיש הקודר הזה |
|
kansarse de riir |
להרבות לצחוק עד עייפות |
|
es a muerir de riir |
למות מרוב צחוק .. |
|
es de riir |
זה מעורר לעג, בוז וצחוק |
|
te vas a riir |
אתה תצחק ותיהנה כשתשמע זאת מפי - זה נשמע לא ייאמן ודמיוני אך הוא אירע באמת |
|
riir por no yorar |
לצחוק במרירות למראה מחזה המעורר רחמים מהולים בבוז |
|
reir |
פתגמים
|
Ke te rias kon el guerko |
|
Kien mal te kiere te fara riir |
|
Al friyir veresh el riir |
|
Las mujeres yoran kon un ojo i rien kon el otro |
|
Kuando aze luvia los sielos yoran, la tierra riye |
|
Si non tienes ganas de reir non tienes el gusto de bivir |
|
El dia vee la lavor de la noche i se rii |
|
Kuando da el padre al ijo, rie el padre i rie el ijo; kuando da el ijo al padre, yora el padre, yora el ijo |
|
Avla kon ken komes i no kon ken riyes |
|
Yo ke este kayente ke se riyan la djente |
|
Si el loko no era mio yo me lo riera |
|
Ken de mi punto reira, mi aspro no vera |
|
No desha lados de riir |
|
No todos yoran en un dia, ni todos riyen en un dia |
|
Avlar i riir |
שירה קלאסית ודרמה
|
Riir kon despecho / paras non en pecho / ofisial sin echo / vengansa del Dio (La Epoka, Sal. 1900) |
קופלאס
|
El rey ke la vido komenso a reir (Koplas de Purim, 1545) |
|
merken martiyikos i shekierdjilik, en kaza deshen ashlik, el ke va beviendo se vaya riendo. (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19) |
|
Estando el rey komiendo i beviendo, mando a yamar a la reina Vashti muy de prisa korriendo; mando el rey ke vos desnudes, i desnuda vengash |
ספרות תורנית
|
i a las vezes mo lo dize esto riendo i burlando, i a las vezs yorando i arrogando (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887) |
|
Yaakov se metio a riir le dize porke mi ijo ke tal te kere? (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887) |
|
tenemos gana de |
תנ"ך, משנה ומדרש
|
Fortaleza i ermozura su vestido i riose para dia prostero (Tefilat kol Pe, 1891) |
רומנים ועיתונות
|
En efeto, ainda en la mas tierna edad, si Pavlo yorava, de vista le mostravan a Virdjinia i el se metia a reir. (Pavlo i Virdjinia, 1912) |
|
Kuando el bebe avrio su boka i echo el primer grito de su garon, se metieron todos los bevientes i borachones a reir, oyendo tan alta boz, asemejada al son de un muezin, kuando grita ''Alah-u akbar'' para invitar a los fideles azer la orasion; (Otniel Hodja, 2002) |
|
La prova de ke el princhipiko existio esta en ke era un ijiko enkantador, ke reia i keria un kodrero. Kerer un kodrero es prova de ke uno existe (El Princhipiko, 2010) |
|
Partikolarmente kuando ay mujeres en la azará, aziendo chatladear de riir ala asistensia komo si estuvieron en un konsierto (El Djugeton 1917) |
|
El karnaval se azia mijor de kualunke vanda, en la Kaye Ancha. Algunas karnavalias, kon las fechas ke fazian, no mos deshavan lados de reir; i ainda oy fazen algunas de akeas shakás, de las kualas yo vos vo a kontar unas kuantas: (el Rizón, Salon. 1939) |
|
De su chikes el dezeava ser una grande fuersa, i munchos se |
|
Keria ke me diera a entender ke koza es lo ke ay eskrito en esta gazetika ke van meldando i se van |