אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
36890 ערך מספר
| arrelumbrar/se v./v.refl. | האיר, הבהיר, זהר, קרן; שפך אור; הואר; שימח | 
| komo se estanya el kovre, arrelumbra | הנחושת מבהיקה אחרי ציפויה בבדיל - העונש ממרק את האדם | 
| el oro, onde se mete arrelumbra | הזהב מבהיק בכל מקום - אדם בעל ערך יבלוט בכל מקום שאליו יגיע | 
| kien se tiene ke arrelumbrar en este kandil? | מי יזכה באורו של הנר הזה? - מי יהנה מעושרו של הקמצן הזה? | 
| todo lo ke mete le arrelumbra | יודע להתלבש באופן אלגנטי | 
| lo poko ke tiene le arrelumbra | גם את המעט שיש לו הוא יודע להציג בצורה נאה | 
| arrelumbrarse kon kandela de otro | לנצל רכושם של אחרים, ליהנות מרכוש אחרים, להתפאר במה שאינו שלו | 
| ninguno se arrelumbra kon su kandela | אינו עוזר לאחרים | 
| arrelumbrarse kon su kandela | להסתפק במה שיש לו בלי להזדקק לעזרת אחרים | 
| alelumbrar | 
| alumbrar v. | 
פתגמים
| Aze los diez dedos kandelas i ni uno no le arlumbra | 
| Fierro aharvado arlumbra | 
| De su kandela no ay ken se arelumbre | 
| Oro marteado arelumbra | 
| Un buen livro es una luz eterna, non se amata, siempre arelumbra | 
| El sol alumbra a las ermozas i a las pishonas | 
קופלאס
| Ayi en el midbar vidi arrelumbrar las tavlas de la ley vidi abashar (Pizmon de Moshe, 1893) | 
| Mi mazal hue eskura, el shem santo me alumbra, kon dolor hue mi petira. (Donme, sig 18) | 
| tanto gusto eya tomava kuando en tripa eya estava, un sirio le arrelumbrava ke vea toda la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
ספרות תורנית
| I era muy ermozo, ke su kara alumbrava komo la klaridad del sielo (Meam Loez Bereshit) | 
| para alumbrar por todas las partes i sostener todos los miembros, (Meam Loez Bereshit) | 
| I fue de ayi kamino de dos dias i vino asta 'hare hosheh, i ayi non alumbra el sol de dia. (Ben Gorion, 1743) | 
| El dizia por el: Este ijiko es aparejado a devinir un grande personaje, i de su luz se van a alelumbrar todos los ijos de Israel dizde el oriente asta el oksidente. (El Gid,1967) | 
| Arrelumbra a negrura de ninyeta de ojos (Tefilat kol Pe,1891) | 
| Arrelumbra mis ojos kuando me durmere del suenyo de la muerte (Tefilat kol Pe,1891) | 
| Se echo sovre sus karas, i lo vido a el arrelumbrando sirios en el palasio del meleh 'hamashiah. (Leket 'ha Zo'har, 1855) | 
| sino yo i vozotros vamos, i kada uno ke diga palavras de hohma por arrelumbrar el kamino. (Leket 'ha Zo'har, 1855) | 
| la personalita (shahsiyet) de Rashi alelumbro komo sol i fue model para todo el djudaizmo (El gid, Istanbul 1967) | 
| i en eskapando de kantar  | 
| les dio unos vestidos de reinado muy presiados ke kon eyos se arrefinan i  | 
תנ"ך, משנה ומדרש
| La enkomendansa de H' es klara, ke alumbra los ojos. (Biblia, Const. 1873) | 
| e el alunbra a todos los ҫielos, e la tierra con el sol en meytad del dia, (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15) | 
| i kada uno tenia en kada mano una entorcha por alunbrar, i se espartian en dos partidas ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821) | 
רומנים ועיתונות
| Las trensas oskuras, la klaridad de la facha i la boz de son de kampanas, todos endjuntos ivan tornando agora a arrelumbrar su memoria. (Otniel Hodja, 2002) | 
| Ma me sorprendi muncho kuando vidi la kara de mi djoven djuzgador arrelumbrarse: (El Princhipiko, 2010) | 
| la mezma demanyana el sol eternel lumbrava la kama (La ermoza Rahel, Tel Aviv 1951) |