מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

321270 ערך מספר

modrer v.

נשך; גרם פצע/חתך; נשא רווח; הבין

ay ke modrer

אפשרות להוציא רווח

la yave modre/no modre

המפתח נכנס/לא נכנס היטב לחור המנעול

mira ke modre!

הזהר, הוא מבין את השפה!

no modre

אינו מבין, אינו תופס

modre la mano del ke lo afalaga

נושך את היד שליטפה אותו – נוהג בכפיות טובה

ke perro modre!

אין בכוונתי להכנס לעניין הזה אני שומר נפשי ממנו

morder

323420

morer

323530

פתגמים

Perro ke va modrer no amostra los dientes

El perro ke ladra no modri

שירה קלאסית ודרמה

todos mudriendo sus mushos, porke kon koraje favlava. (Odisea)

O Dio guadrame del ipokrita / komo akel animal ke non grita / ma kon kalmo mostra su maldad / en mudriendo kon ravia i krueldad (Rekolyo de Poezias Diversas, Tel Aviv 1931)

ספרות תורנית

I ay ken dize ke lo fue mordiendo komo el kulevro asta ke lo mato. (Meam Loez Bereshit)

I las hayot viendo ditos varones ke non se meneavan, korrieron por modrerlos i se kemavan sus bokas de la lumbre, i fuyian de el fonsado. (Ben Gorion, 1743)

ke komo a el perro kudus ke modre kere atado kon kadenas ansi ke se rijga el padre kon su ijo (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877)

תנ"ך, משנה ומדרש

Dan djuzgara a su puevlo, komo uno de los trivos de Yisrael. Sera Dan kulevro sovre el kamino, bivora sovre el sendero, ke morde los karkanyales del kavayo, i kaye atras su kavayador. A tu salvasion espere, o A'. (Biblia, Const. 1873)

Dan djuzgara a su puevlo, komo uno de los trivos de Yisrael. Sera Dan kulevro sovre el kamino, bivora sovre el sendero, ke morde los karkanyales del kavayo, i kaye atras su kavayador. A tu salvasion espere, o A'. (Biblia, Const. 1873)

רומנים ועיתונות

Se modrio los lavios kon todas las fuersas de sus niervos por empedirse de echar gritos de verguensa i de dezespero. (Rolando i Eleonora, 1953)