אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
296250 ערך מספר
| madrugar v. | השכים, נעור בשחר | 
| si tu enemigo te kiere matar, madruga i matalo | הקם להורגך השכם להורגו | 
| amadrugar | 
פתגמים
| Mas vale al ke el Dio ayuda de el ke madruga | 
| Ken madruga desayuna | 
| Al ke bushka de matarte, madruga i matalo | 
קופלאס
| Madrugo en la manyana kon grande alegria, tomo sus dos mosos i por kompanyia. (Puertas de veluntad) | 
| Aman luego madrugo por la alvorada i apresuro luego kon vista siegada (Purim, De-Fes, sig. 18) | 
| amanyaneo i  | 
ספרות תורנית
| I madrugo el rav por la manyana i fue a su kaza, i mando por gameyeros, i alkilo gameyos, (Shivhe 'ha-Ari, 1911) | 
תנ"ך, משנה ומדרש
| I madrugo Yeosua por la manyana (Biblia, Const. 1873) | 
| I madrugaron por la manyana i se enkorvaron delante de A'. (Biblia, 1873) | 
| Vijitamiento de dolientes i apanyamiento de forasteros i madrugar a el bet akeneset i traer pas entre ombre i su konpaniero (Mishna: Tefilat kol Pe 1874) | 
| i madrugo Yaakov por la manyana i tomo a la piedra ke puso a sus kaveseras i puso a eya estansia i vazio azeite sovre su kavesa (Biblia, Const. 1547) | 
| i fue komo el rey de Ay vido esto, los varones de la sivdad se apresuraron i madrugaron i salieron al enkuentro de Israel a la pelea .. al tiempo senyalado (Biblia, Const. 1873) |