מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

293780 ערך מספר

lugar m.

מקום, אתר, מושב, איזור; תפקיד

aferrar lugar

למהר לתפוס מקום טוב

al lugar de

במקום

ay lugar de

יש מקום ל-, יש לעשות ..

azer lugar

לפנות מקום, לעשות מקום

dar el lugar al velvele

להפוך עולמות

dar lugar

להוביל

el lugar está kukush (t.)

בית השימוש מסריח

en su lugar/tener su lugar

במקומו, בא עיתו, מתאים

entrar al lugar

נאמר על אשה הנשאת לבעל אחותה שנפטרה

estate/asenta en tu lugar!

שב בשקט ואל תחולל מהומות!

meter a uno a su lugar

להעמיד מישהו במקומו

meter las kozas a lugar

להעמיד דברים על דיוקם

no deshar lugar sano

לחפש בכל פינה

responder al lugar

לענות בצורה הולמת

tener lugar

קרה,התרחש

tener su lugar

להיות ראוי

el lugariko

בית שימוש

no tener su lugar

לא במקום, בלתי ראוי

dezir las kozas al lugar

לומר את הדברים הנכונים והראויים

no deshar lugar para otro

לתפוס את הכל מבלי להותיר דבר (או הזדמנות) לאחרים

en mi lugar ke arias tu?

מה היית אתה עושה במקומי?

azer venir ropa del lugar

ליבא סחורה ממקום ייצורה

atrazarse al lugar de adelantarse

לסגת במקום להתקדם

se va el meoyo en mil lugar es

הראש משתגע מספקות ותהיות/ממחשבה על כל האפשרויות

traer a uno al lugar

לשכנע מישהו ולהחזירו מטעותו

no tiene su lugar/no esta a su lugar

אינו ראוי, לא במקום

un lugar de sekretario/de kontavle

תקן למזכיר/למנה"ח

luguar

293970

פתגמים

Otro vendra ke de mi lugar me kitara

En el luguar ke komes no enbatakes

El Dio mos de bien i lugar ande meter

Troka de lugar, troka de mazal

No djuzges a tu haver, asta ke no ayegas a su lugar

Ken bien se kere en poko luguar kave

Kantidad de un pulgar, viene la alma a su lugar

El ke viene sin yamar, no le dan lugar

Antes de juzgar al de enfrente, metete en su lugar

Deshadme entrar, me are lugar

Uyo gayos kantar, no save in ke luguar

El buey lo eskorno, al mas buen lugar lo echo

Ni sal, ni lugar ande echar

L'alkuza i el lugar m'ambizaron a mi a kuzinar

Korro, korro, en mi lugar me topo

שירה קלאסית ודרמה

En lugar de tomar enshemplo de sus malos gios, (Papo, Navot)

en el lugar ke yo me topo siempre su suvenir esta serka de mi... (Rinio, 1906)

Por el otro lugar el korason me grita: Tu sos mansevo, la vida es la vida, (Rinio, 1906)

קופלאס

Avraam ya entendio ke al lugar vinieron, los desho a eyos i kon Yis.hak se fueron. (Puertas de veluntad)

Por esto se ensanyo ke no pudo azer lo ke pensava el mamzer, en lugar de onra, tuvo gran desonra. (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Ah, senyor padre presiado, en buen lugar es mi estado, me espanto no sea akosado del yetser de la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

buen shapchi tu eres, ke bueno te mentas / la lesensia ya te di lo ke keres ke metas / en mi lugar te entremetas / esto es mi demanda / el Dio este por tu vanda / kon ti i tu ermano / ke estes bivo i sano (manus. Teza, 1820)

A' kien non se espanta de dia de el din el temerozo / ke a ti te konviene la grandeza i la barragania / en lugar ke ay senteyas de fuego (A' oyi i me estremesi, Mahzor Rosh a-Shana, Sal. 1876)

ספרות תורנית

en lugar de repozo i gusto resivio ditas penas (Meam Loez Bereshit)

El ninyo no esta en su lugar, i yo, a onde yo vinien? (Meam Loez Bereshit)

i izo milagro el Sh.-Yit. i les torno la alma a su lugar. (Meam Loez Bereshit)

i en otro lugar aparte estan las almas ke ya vinieron aki i se boltaron a su lugar. (Meam Loez Bereshit)

ke no se menea de su lugar, (Meam Loez Bereshit)

i despues meldar este deklaro en lugar de targum; (Meam Loez Bereshit)

i por esto tuvi kargo de avizar en el kavo de la parasha en ke lugar viene la 'haftara, (Meam Loez Bereshit)

en kual ker lugar ke muere lo abrasa la tierra komo un ijo suyo. (Meam Loez Bereshit)

I disho Ribi Azarya ke la alma su lugar es en el korason, (Meam Loez Bereshit)

I kavayo en lugar de aguas de netila de la manyana (Menorat 'Hamaor, 1762)

I el rav Hayim Vital ke esta en Sham, lo entraras por navi en tu lugar, siendo es adam gadol, nisos de ribi Akiva, (Shivhe 'ha-Ari, 1911)

Disheron a el: tu nombre no dishistes a nos; dimos: lugar de tu morada ke es? (Leket 'ha Zo'har, 1855)

depedrer depedreredesh a todos los lugares ke sirvieron ayi avoda zara los goyim en los lugares ke vozotros eredastesh (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773)

i yo tambien kuando estava ayi dizia makare estuvieras tu en mi lugar a envisiarte i fatigar a la tu vejez komo peni yo. (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

ke todas las sivdades ke despues ke las prendieron kedaron sus kasteyaduras en sus lugares ke no kayeron sus kales kuando los prendieron (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)

i vimos kon muestros ojos komo las paredes se ivan akostando de un lugar al otro (Imre Bina, Belgrad 1837)

por safek no sea ke avia alguna fuesa en akel lugar (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

ainda puede ser ke el propio ke la disho akeya avla eskrivio en otro lugar areves de eya (Meshivat Nefesh II, Const. 1754)

תנ"ך, משנה ומדרש

i a su lugar enbeve, i anda kamino del avismo, i esclarese a la manyana del lugar ke el puzo de ayi de ayer. (Koelet Targum,1744)

Justo de angustia es escapado, y vino malo en su lugar. (Biblia de Ferrara, 1553)

Desplasate por morar en un lugar de Ley (Tefilat Imanuel, 1924)

Estos i estos ardididos en lugar de la seniza (Mishna: Tefilat kol Pe 1874)

mas tu, en cada logar que estas, el tu Señor te rresponde. (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15)

i en lugar de sintero senyidura de sako kemadura en lugar de ermozura (Biblia, Const. 1743)

i demando a varones de su lugar por dezir: ado la aplazada? (Biblia, Const. 1547)

i agora fuye a ti a tu lugar. dishi: onrar te onrare i a ek te vedo A' de onra (Biblia, Const. 1547)

i toparon ayi una tierra grande i derecha i muy ancha de lugares i se asentaron ayi (P. R. Eliezer, 1876)

sierto Shelomo tu ijo enreinara despues de mi, i el se asentara sovre mi siya en mi lugar, (Biblia, Const. 1873)

estese kada uno en su lugar, no salga ninguno de su lugar en el dia seteno. I el puevlo olgaron en el dia seteno. (Biblia, Const. 1873)

I disho el padre de eya: dizir yo dishe ke aborreser la aborresias, i la di a tu kompanyero; ma su ermana menor, no es mas ermoza ke eya? tomala pues en su lugar. (Biblia, Const. 1873)

I fue, ke komo akavo de avlar, echo de su mano la keshada, i yamo a akel lugar Ramat-Lehi. (Biblia, Const. 1873)

asegun ke todas sus palavras son sovre la regla komo eran en el mundo en akonantamiento i en detardamiento, ke no se topa en este livro tardiozas kozas ke eran adelante; o akonantadas kozas ke eran prosteras, sino kada koza i koza en su lugar i su tiempo fue eskrita (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

porke estas tu en el lugar el este a tu solas, i no ay otro kon ti? (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

רומנים ועיתונות

Manyana Israel, kontra los faltadores de guerra, kontra todos los reaksionarios, tomara lugar en la grande familia de los puevlos (La boz de Turkiye, 1948)

No topates un otro lugar? Ovligados sosh de ir a dormir ayi? (Banyos de sangre, 1912)

Todo, dunke, es pasajero en este mundo i no ay otro ke el sielo ke keda en su lugar. (Pavlo i Virdjinia, 1912)

Despues de esto me torni a mi lugariko i me dormi la noche entera i mi esfuenyo fue savrozo para mi (Asolado en la izla, 1881)

Kada uno i uno empeso a apasensiarse i a perkurar de atakanarse algun lugariko para ver por atras de la pared del lugar de la exekusion... (El muerto ke esta bivo, 1912)

Dia de Shabat, en el kal de los peshkadores, tuvo lugar el berit. (Otniel Hodja, 2002)

La boa es muy peligroza i el elefante okupa muncho lugar. (El Princhipiko, 2010)

no es mijor ayudar ovras buenas en lugar de merkar handrajos? (El Djugeton 1917)

el kito de una parte la eskaldada i metio a kozer masá de agua a su lugar (El Djugeton, 1922)

Estos adversarios del movimiento sionisto en lugar de deskreditar este ideal enfrente las otoridades otomanas (La Amerika 1910)

kuanto provechozo seria para muestra sivdad si se formava una kasha de esparmio komo en diversos lugares de Evropa (La Epoka, Sal. 1875)

esto es muy difisil, tantos miliones de frankos ke me faltan no vendran a su lugar ke kon el djugo, en aziendo esta matansa yo tendre moneda para djugar (El prove doktor, Const. 1904)

Valker konosia algunas kartas, metia senyales en otras, mesklava el las kartas en pozando a su plazer kada karta a su lugar, i de esta forma el pervenia a ganar akea noche (El prove doktor, Const. 1904)

en meldando el jurnal mis ojos fueron alos diversos fatos entre los kualos meldi el insendio ke tuvo lugar en un chiko kazal (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

una senyora de la sivdad ke tenia relasiones de amistad en Paris le topo un lugar de kamariera en una kaza segura, onde un mediko (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953)

El Doktor Selim keda muy abatido delante esta esena tanto esmoviente i en lugar de alegria la kaza de la boda se unde en el luto (La Boz de Turkiye, Istanbul 1948)

la mas grande parte del askier komponiendose de trenta tabures fue traida a Kostan, ke de este lugar en adjuntandosen a otros tabures seran embiados a Erzinos i Batum ke son los puntos los mas importantes ke pueden ser atakados del enemigo (El Tiempo, Const. 1877)

la kestion djudia existe en todos los lugares ande biven djidios en numero markante (Herzl, El estado djidio, Sal. 1931)

ande terna lugar el tiraje ala suerte definitivo delos primos aprendista menesterozos para la mueva ovra (La Epoka, Sal. 1900)

En lugar de esto kalia krear un muevo sistema de eskritura bazado sovre las letras latinas. (Aki Yerushalayim, 2019)

Madam Dautyon i Alis tomaron lugar en la prima fila (shura) serka del vali de Erzurum Izedin Pasha (La Ermoza Alis, Tel Aviv 1954)