מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

172590 ערך מספר

espandir v.

פירסם, הפיץ, הודיע, פירסם ברבים; פיזר, פרש, מתח, גלל; תלה לייבוש

espandir la mano

פשט יד, קיבץ נדבות

spandir

444500

שירה קלאסית ודרמה

asta el suelo espandio su braso (Gaon, Poezias)

El su palma me espande i me mira ensanyado (Gaon, Poezias)

קופלאס

su joven kuerpo sovre los lenyos espandio, i el fuego sovre la ara ensendio. (Im afes, Papo 1894)

Yoro Avraam Avinu de ver ke su garganta de suyo espandio, i su padre su pie sovre el tendio, un reviit de sangre de el vertio (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

Danyo grande le tomo a la basha Rusia / kuando eya oyo ke tokaron a la Serbia / ma la Djermania / presto la entendio / su braso ya espandio / para ayudar a su aliada / ma a la Fransia le vino yelada (La Amerika, 1915)

laso i red a el fue espandido, en venir su pavor komo sonido, no save lo ke se le ordena, no. (sova semahot, Livorno 1782)

ספרות תורנית

i ay ken dize ke eya espandio su mano i se engrandesio su kovdo 60 pikos para ke alkansa a tomar la kasha del rio (Meam Loez Shemot I)

I el asiento fue en kamas de oro i plata, kere dezir ke las kamas eran de seda estimada i por makates espandio telas de oro i los pies de la kama eran de plata (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

I el leon de la vanda ensiedra espandia la mano i metia la korona en la kavesa del rey (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

I luego espandian las agilas a sus alas mas arriva de sus kavesas i le azian komo tienda sovre el rey (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

Kon la fuersa de las ruedas ke estavan enfinkadas de trazera de la sia kuando keria suvir el rey espandia sus alas para ke se arrimara el rey (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

Frutos ke kayeron del arvole en shabat o alguna roza ke se aranko en shabat, o ke una red (ag) estava espandida de antes de shabat [...] (El gid, Istanbul 1967)

despues vinieron a Shilo i fraguaron un lugar sin techo i espandieron las telas del mishkan sovre el (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

תנ"ך, משנה ומדרש

el doladizo lo kuvrio maestro i platero kon el oro lo espande i kadenitas de plata le adjunta el platero (Biblia, Const. 1743)

i desierto el onbre espande su dedo en la lunbre en el mundo el este, lugo se kema ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

le espandia el segundo a el primero dos las manos i se las dava al koen gadol i asofria sovre eyas i las esparzia ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

se resfuiya el segundo i andava a el; i despues eran espandientes a el todos los mienbros ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

Espande sus alas, los toma, los yeva sovre sus plumas; A' solo lo gio, i no uvo kon el dio estranyo. (Biblia, Const. 1873)

sinon por Moshe el porfeta ke espandio sus manos kon orasion delantre A' i izo tornar sanya de A' de eyos (Shir a-Shirim Targum II, Mahzor Sal. 1876)

רומנים ועיתונות

La ermoza mujer se aserko del mansevo, lo saludo, le sonrio i le espandio la mano. (Banyos de sangre, 1912)

Para mi kama espandi el kuero de kavra (Asolado en la izla, 1881)

Sus parparos artifisieles i longos espandian solombras misteriozas en su facha i sus lavios bien desinados paresian a la kolor de las serezas. (Luz de Israel, 1985)

eya trusho espritos ensendio uno i me lo espandio (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

Vos sosh un ijo de un grande avenir. Sinyor, yo me permeti de siguir vuestras tantativas i fui bivamente harvada por vuestro dirijo en la dezgrasia, ma parese ke vos iriash leshos si alguno vos espandiya la mano. (Nantes, Tel Aviv 1952)